فعال‌ شدن ماشه؛ مرگ سیاسی برجام

✍️ پایگاه خبری‌ـ‌تحلیلی عصر زنگی

فعال‌سازی مکانیسم ماشه به‌منزله پایان رسمی حیات سیاسی برجام تلقی می‌شود. این سازوکار که در متن توافق گنجانده شده بود، در صورت اختلاف و ادعای نقض تعهدات، امکان بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت را فراهم می‌کرد. اکنون با فعال شدن آن، برجام عملاً به نقطه صفر بازگشته و سرمایه سیاسی این توافق چندجانبه از میان رفته است.

از منظر حقوق بین‌الملل، ماشه به معنای بازگشت تحریم‌های ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل است؛ اما در بُعد سیاسی، فراتر از یک اقدام حقوقی ساده، نشانه فروپاشی اعتماد متقابل و ناکامی دیپلماسی چندجانبه است. به بیان روشن‌تر، جامعه جهانی دیگر برجام را به‌عنوان چارچوبی معتبر برای مدیریت پرونده هسته‌ای ایران نمی‌بیند.

در عرصه ژئوپلیتیک، این رخداد تنها ایران را با محدودیت‌های مضاعف روبه‌رو نمی‌کند، بلکه عملاً حیثیت سیاسی اروپا و حتی کارآمدی سازمان ملل را در مدیریت بحران‌های پیچیده زیر سؤال می‌برد. زیرا نشان داده شد که برجام بیش از آنکه یک توافق پایدار باشد، ابزاری موقتی برای مهار تنش‌ها بود.

به تعبیر علمی، فعال‌شدن ماشه، تیر خلاص بر پیکر نیمه‌جان برجام و اعلام مرگ سیاسی آن است؛ توافقی که روزی نماد موفقیت دیپلماسی به‌شمار می‌رفت، اکنون صرفاً در حافظه روابط بین‌الملل باقی خواهد ماند

پایان