چرا مدیران و مسئولان در ایران نقدپذیر نیستند؟

چرا مدیران و مسئولان در ایران نقدپذیر نیستند؟

🖊️ یادداشت از حسین جعفری نیکو | مدیر پایگاه خبری عصر زنگی

در جوامع پیشرفته، نقدپذیری از ویژگی‌های اصلی مدیران توانمند و متعهد به شمار می‌رود. این ویژگی نه‌تنها نشانه‌ای از اعتماد به نفس مدیریتی است، بلکه بستری برای رشد، اصلاح و بهبود امور فراهم می‌کند. اما در ایران، نقدپذیری همچنان کالایی کمیاب در سبد رفتاری بسیاری از مسئولان و مدیران به شمار می‌رود.

سؤال اینجاست که چرا مدیران ما نقد را برنمی‌تابند؟ و چرا هر صدای مخالف یا متفاوتی، به‌جای شنیده شدن و بررسی، با برچسب‌های منفی مواجه می‌شود؟

۱. ساختار قدرت، بدون الزام به پاسخگویی

بسیاری از مدیران در ساختارهای متمرکز و غیرشفاف رشد کرده‌اند؛ ساختارهایی که در آن‌ها پاسخگویی، مطالبه‌گری و نظارت مستقل جایگاه روشنی ندارد. در چنین فضایی، مسئولان عادت نکرده‌اند در معرض نقد قرار گیرند و هرگونه انتقاد را به‌مثابه تهدیدی برای موقعیت خود می‌بینند.

۲. فرهنگ مدیریتی مبتنی بر اقتدار، نه خدمت

فرهنگ حاکم بر مدیریت در ایران، اغلب بر پایه اقتدار فردی و سلسله‌مراتب خشک بنا شده است. در چنین نگاهی، مدیر «دانای کل» است و تردید در تصمیمات او، مساوی با بی‌احترامی یا تضعیف اقتدار تلقی می‌شود. نتیجه آن است که گفت‌وگوی آزاد و نقادانه، جایی در روابط اداری و سازمانی نمی‌یابد.

۳. ترس از رسانه‌ها به‌جای تعامل با آن‌ها

برخی از مدیران هنوز رسانه را دشمن می‌دانند، نه شریک. آنان از بازتاب یک نقد در فضای عمومی واهمه دارند، چرا که آن را آغاز حاشیه‌سازی، سیاه‌نمایی یا دستاویز تخریب می‌پندارند. این نگاه، ریشه در بی‌اعتمادی ساختاری و نبود آموزش در حوزه‌ی ارتباطات رسانه‌ای دارد.

۴. فضای امنیتی در برخورد با منتقدان

در برخی موارد، منتقدان به‌جای شنیده شدن، مورد تهدید، سانسور یا حذف قرار می‌گیرند. همین برخوردهای امنیتی با نقد، باعث می‌شود فضا برای گفت‌وگوی سازنده بسته شود و مسئولان در معرض صدای واقعی مردم قرار نگیرند.

۵. ضعف در تربیت مدیران پاسخگو

نقدپذیری مهارتی است که باید آموخته شود. اما نظام مدیریتی ما کمتر به آموزش مهارت‌هایی چون شنیدن، تحلیل نقد، تحمل نظر مخالف و پاسخگویی مؤثر توجه کرده است. در نتیجه، بسیاری از مدیران هنگام مواجهه با انتقاد، یا سکوت می‌کنند، یا واکنش هیجانی نشان می‌دهند، یا صورت‌مسئله را پاک می‌کنند.

—

سخن پایانی

ایران امروز، بیش از هر زمان دیگری به نقدپذیری نیاز دارد. شنیدن صدای کارشناسان، رسانه‌ها و مردم، نه‌تنها نشانه ضعف مدیران نیست، بلکه نشان دهنده‌ی بلوغ فکری، صداقت در عملکرد، و تعهد به منافع ملی است.

مسئولی که نقد را می‌پذیرد، در مسیر اصلاح گام برمی‌دارد؛ اما مدیری که خود را بی‌نیاز از نقد می‌داند، دیر یا زود گرفتار اشتباهاتی می‌شود که دیگر قابل جبران نیستند.

امید آن‌که با ارتقای فرهنگ مدیریتی و باز شدن فضای رسانه‌ای، شاهد مسئولانی باشیم که با روی باز به نقدها گوش می‌سپارند و آن را فرصتی برای رشد می‌دانند، نه تهدیدی برای قدرت.

—

📌 پیشنهاد برای انتشار:

دسته‌بندی: یادداشت / تحلیل سیاسی-اجتماعی

کلمات کلیدی: نقدپذیری، مسئولان، مدیریت در ایران، رسانه، پاسخگویی، شفافیت