
خرد و نیکی در شاهنامه همزاد هستند
شاهنامه و خرد
در شاهنامه « خرد و نیکی همزاد یکدیگرند و خردمند شاهنامه نیک هم هست» ( مسکوب، 1374: 33). مفهوم خرد در این اثر ریشه در فرهنگ کهن ایران دارد، و منشأ آن به منابع کهن اسطوره ای می رسد. اهریمن و اهورا و نیک و بد همواره در اندیشه ها و آثار ایرانی بوده، و خرد همان نیروی باستانی است که باید به کمک آن نیک را از بد و اهورایی را از اهریمنی تشخیص داد. خردورزی، خردستایی و خردمندی فردوسی در واقع پژواک صدای زرتشت درگاهان است. همچنین، جنبه های اکتسابی و غریزی خرد در شاهنامه و وجود نوعی از خرد که پلید و مذموم است، در فرهنگ باستانی ایران و در منابع اسطوره ای دیده می شود که به آن خواهیم پرداخت. از آن جا که موضوع این پژوهش رابطه ی خرد و اسطوره در شاهنامه است، برداشت فوق از خرد مناسب و معقول به نظر می رسد.