قوم‌گرایی در انتخابات؛ تحلیل ابراهیم کرامتی کارشناس اجتماعی از آثار مثبت و منفی گرایش‌های قومی بر مشارکت سیاسی، شایسته‌سالاری و دموکراسی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی عصر زنگی ،ابراهیم کرامتی، کارشناس اجتماعی، با بیان اینکه قومیت در برخی جوامع به‌عنوان یک عامل همبستگی اجتماعی عمل می‌کند، اظهار داشت: در شرایطی که اعتماد عمومی کاهش یافته یا گروه‌هایی احساس نادیده‌گرفته‌شدن دارند، حضور نامزدهای وابسته به یک قوم می‌تواند انگیزه مشارکت در انتخابات را افزایش دهد و احساس امنیت و تعلق اجتماعی ایجاد کند.

وی افزود: در برخی موارد، قوم‌گرایی حتی به تقویت نمایندگی گروه‌های کم‌نفوذ منجر شده و امکان حضور آنان در فرآیندهای تصمیم‌گیری را فراهم کرده است، اما این مزایا زمانی قابل دفاع است که قومیت نقش مکمل داشته باشد، نه معیار اصلی انتخاب.

این کارشناس اجتماعی با اشاره به پیامدهای منفی قوم‌گرایی انتخاباتی تصریح کرد: زمانی که وابستگی قومی جایگزین شایستگی، تخصص و تجربه می‌شود، افراد توانمند و نخبه از چرخه تصمیم‌گیری کنار گذاشته می‌شوند و این روند به «نخبه‌کشی» و بازتولید مدیریت ناکارآمد منجر خواهد شد.

کرامتی ادامه داد: برجسته‌سازی قومیت در رقابت‌های انتخاباتی می‌تواند جامعه را دچار شکاف و تفرقه کند و زمینه تقابل‌های اجتماعی را فراهم سازد. نماینده‌ای که با تکیه صرف بر حمایت قومی انتخاب می‌شود، ممکن است بیش از آنکه خود را پاسخ‌گوی قانون و منافع عمومی بداند، درگیر مطالبات محدود قبیله‌ای شود و استقلال رأی خود را از دست بدهد.

وی افزایش فساد، کاهش شفافیت و شکل‌گیری شبکه‌های وابستگی سیاسی را از دیگر پیامدهای این رویکرد عنوان کرد و گفت: در انتخابات قوم‌محور، وفاداری‌های قومی جایگزین پاسخ‌گویی نهادی می‌شود و این مسئله در نهایت به تضعیف حاکمیت قانون و دموکراسی می‌انجامد.

این کارشناس اجتماعی در پایان با تأکید بر ضرورت اصلاح نگاه انتخاباتی خاطرنشان کرد: ارتقای آگاهی عمومی، تقویت آموزش‌های مدنی، نقش‌آفرینی فعال سازمان‌های مردم‌نهاد و دانشجویان و همچنین اصلاح قوانین انتخاباتی به‌گونه‌ای که از غلبه تعصبات قومی جلوگیری کند، از الزامات عبور از آسیب‌های قوم‌گرایی در انتخابات است.

خبرنگار: حسین جعفری نیکو
پایگاه خبری تحلیلی عصر زنگی