موسیقی و هویت اجتماعی

موسیقی و هویت اجتماعی

مظاهر فرهنگی عاملی بنیادین در برانگیختن احساس تعلق به سرزمین، قوم، قبیله و طایفه است. برخی از آوازها حتی ایجاد حس تعلق به یک خانواده در جایگاه کوچکترین نهاد اجتماعی را دارد. مادامی که شخصی پای خود را از شهر و دیار خود بیرون نگذاشته است چندان هویت اجتماعی اش را احساس نمی کند، اما به محض فاصله گرفتن از متعلقات اجتماعی نیازهای هویتی ناشی از این حس در نزد افراد آشکار می شود. برای مثال، ما در زندگی روزمره در ایران ممکن است بارها از اطراف خود صدای سازهای ایرانی را بشنویم که در حال نواختن موسیقی دستگاهی است و به راحتی از کنار آن عبور کنیم. اما اگر در خیابان های توکیو قدم بزنیم و چنین صدایی را بشنویم، ناخودآگاه می ایستیم و به دنبال این می گردیم که این صدای آشنا که متعلق به هویت من است، از کجا می آید؟

ویژگی های هویتی مربوط به موسیقی از کوچکترین نهاد اجتماعی شروع می شود و تا حد جهانی پیش می رود. ممکن است از بین شهرهای بی شمار مناطق کردنشین هر یک هویت روستایی و شهری خود را در نواختن و شنیدن موسیقی طلب کند، اما زمانی که قوم کرد در مقابل قوم دیگری مثلاً بلوچ قرار گیرد، هویت فرد از هر یک از روستاهای کردنشین ایران، ترکیه، عراق یا سوریه که باشد، باز هویتی یک پارچه تلقی می شود. همچنان است وقتی که موسیقی ایرانی در مقابل موسیقی آمریکای لاتین قرار گیرد، آنگاه فرد چه بلوچ باشد چه کرد خود را متعلق به هویتی یکپارچه به عنوان ایران می داند.

در مقابل هویت اجتماعی، پدیده ای با عنوان هویت فردی نیز وجود دارد که مرتبط با تعلقات فردی شخص به انواع خاصی از موسیقی است. این هویت می تواند در سنین مختلف و با ورود فرد به مراحل مختلف بلوغ دستخوش تغییرات شود.