روزی حلال و اثراتش

تلاش برای کسب رزق و روزی

رسیدن به رزق و روزی حلال، دشواری‌ها و سختی‌های خاص خود را دارد و لازم است انسان برای به دست آوردن آن تلاش و کوشش کند، اما ممکن است برخی از روایات و اعتقادات دینی به کمک انسان‌های تن‌پرور بیاید و آنان را که حاضر نیستند سختی‌های به دست آوردن رزق حلال را به تن بخرند، به خیال‌پردازی‌هایی درباره دستیابی به روزی بی‌رنج بکشاند؛ از جمله این اعتقادات، توکّل به خداوند متعال است؛ خدایی که مسبب الاسباب است و تدبیر نظام عالم و همه کارها به دست او است و امور همه بندگان را کفایت و رزق و روزی آنان را تضمین نموده است. اگر کسی واقعاً به خداوند توکّل کند، دیگر معنا ندارد که به تلاش و کوشش و آینده‌نگری و برنامه‌ریزی بپردازد. روایاتی نیز مؤید این اعتقاد و نگرش بیان شده است، از جمله علامه طباطبایی می‌فرماید:

«معنای توکّل این نیست که شخص نسبت امور را به خودش و یا به اسباب قطع یا انکار کند، بلکه معنایش این است که خود و اسباب را مستقل در تأثیر ندانسته و معتقد باشد که استقلال و اصالت، منحصراً از آنِ خدای سبحان است و در عین حال، سببیّت غیر مستقل را برای خود و اسباب قائل باشد.»