نصیحتهای لقمان به فرزندش

لقمان سعی می کرد در مناسبتهای مختلف فرزندش و همچنین سایر مردم را پند و اندرز کند.

در آیه 13 سوره لقمان آمده: يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ ۖ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ . ای پسر عزیزم، هرگز شرک به خدا نیاور که شرک بسیار ظلم بزرگی است.این آیه اشاره به توحید کرده است. از بهترين راه‌هاى تربيت صحيح فرزند، گفتگوى صميمى با اوست.لقمان در این آیه فرزندش را موعظه می کند و از او می خواهد که هیچ گاه ،چیزی را همتای خدا قرار ندهد.

شرك، بزرگ‌ترين خطر و اصلى‌ترين مسئله در نزد خداوند است، شرك ظلم عظيم است. «لَظُلْمٌ عَظِيمٌ» يعنى اگر همه‌ى دنيا را به كسى بدهند كه مشرك شود، نبايد بپذيرد.

در واقع اوّلين پيام و هدف تمام انبيا، مبارزه با شرك و دعوت به بندگى خالصانه خداوند است و لقمان هم در این آیه فرزندش را به توحید و یکتا پرستی دعوت کرده است.

در آیه 16 این سوره آمده است: “يَا بُنَيَّ إِنَّهَا إِنْ تَكُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّمَاوَاتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ” ای فرزندم، خدا اعمال بد و خوب خلق را گر چه به مقدار خردلی در میان سنگی یا در (طبقات) آسمان‌ها یا زمین پنهان باشد همه را (در محاسبه) می‌آورد، که خدا توانا و آگاه است.

این آیه از قرآن هم اشاره به معاد دارد. دومین اندرز لقمان در باره حساب اعمال و معاد است. لقمان فرزندش را به علم و قدرت الهى توجه می دهد. این آیه اشاره به این دارد  که اعمال نیک و بد هر قدر کوچک و کم ارزش، و هر قدر مخفی و پنهان باشد، همانند خردلی که در درون سنگی در اعماق زمین، یا در گوشه‌ای از آسمانها مخفی باشد، خداوند لطیف و خبیر که از تمام موجودات کوچک و بزرگ و صغیر و کبیر در سراسر عالم هستی آگاه است آن را برای حساب، و پاداش و کیفر حاضر می‌کند، و چیزی در این دستگاه گم نمی‌شود.

آیه 17 سوره لقمان: “ يَا بُنَيَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَاصْبِرْ عَلَىٰ مَا أَصَابَكَ ۖ إِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ” ای فرزند عزیزم، نماز را به پا دار و امر به معروف و نهی از منکر کن و (بر این کار از مردم نادان) هر آزار بینی صبر پیش گیر، که این نشانه‌ای از عزم ثابت (مردم بلند همّت) در امور عالم است.

يكى از وظايف والدين نسبت به فرزندان، سفارش به نماز است.در این آیه هم لقمان از فرزندش می خواهد که نماز بخواند و امر به معروف و نهی از منکر کند و در مقابل سختی ها صبر داشته باشد.در واقع بعد از تحکیم پایه‌های مبدأ و معاد که اساس همه اعتقادات مکتبی است به مهمترین اعمال یعنی مسأله نماز پرداخته، می‌گوید: «پسرم! نماز را برپا دار». در این آیه متوجه می شویم که امر به معروف و نماز، مخصوص دين اسلام نيست و قبل از اسلام هم، لقمان  فرزندش را سفارش به نماز كرده است.