خرد و نیکی در شاهنامه همزاد هستند
خرد در شاهنامه تک بعدی و یک سویه نیست. هم دنیا را دربرمی گیرد هم آخرت را. هم به تن می پردازد هم به جان، ولی توانایی آن مطلق نیست: از اویی به هر دو سرای ارجمند گسسته خرد پای دارد به بند
شاهنامه و خرد
در شاهنامه « خرد و نیکی همزاد یکدیگرند و خردمند شاهنامه نیک هم هست» ( مسکوب، 1374: 33). مفهوم خرد در این اثر ریشه در فرهنگ کهن ایران دارد، و منشأ آن به منابع کهن اسطوره ای می رسد. اهریمن و اهورا و نیک و بد همواره در اندیشه ها و آثار ایرانی بوده، و خرد همان نیروی باستانی است که باید به کمک آن نیک را از بد و اهورایی را از اهریمنی تشخیص داد. خردورزی، خردستایی و خردمندی فردوسی در واقع پژواک صدای زرتشت درگاهان است. همچنین، جنبه های اکتسابی و غریزی خرد در شاهنامه و وجود نوعی از خرد که پلید و مذموم است، در فرهنگ باستانی ایران و در منابع اسطوره ای دیده می شود که به آن خواهیم پرداخت. از آن جا که موضوع این پژوهش رابطه ی خرد و اسطوره در شاهنامه است، برداشت فوق از خرد مناسب و معقول به نظر می رسد.
فردوسی که خود بیش از هرکسی قدر گوهر یکدانه اش را می داند، در آغاز باشکوه شاهنامه هیچ پادشاه، پهلوان، امیر و یا وزیری را شایسته ی ستایش نمی داند. او می خواهد شاهکارش را با ستایش حقیقتی آغاز کند که به هیچ گروه و فرقه ای تعلق نداشته باشد، جهانی باشد و در همه ی زمان ها و مکان ها جاویدان بماند. او در کلیت اندیشه ی خود « جان و خرد» را برمی گزیند:
به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه برنگذرد
برچسب ها :عصر زنگی.شاهنامه.خرد.
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0